El ayak ağız hastalığı adından da anlaşılacağı gibi en çok el içi, ayak altı ve ağız içinde olmakla birlikte tüm vücutta sulantılı döküntülerle ve ateşle seyreden hastalıklardan biridir. En çok, ilkbahar sonu, yaz aylarında ve sonbaharda karşımıza çıkar, kışın da tek tük vakalar olabilir. Koksakivirüs dediğimiz bir virüs ve bunun bir çok alt tipi bu enfeksiyona yol açar. Bu yüzden bu enfeksiyon tekrar yaşanabilir.
Genellikle ateşle başlar ve 2-3 gün içinde döküntüler ortaya çıkar. Döküntüler tipik görünümde hafif sulantılı, kızarık ciltten kabarık, boyutları 1 santimetreye varabilir. Tipik yerleşimde olduğu için fizik muayene ile teşhisi netleşir. Su çiçeği, herpanjina gibi hastalıklar da benzer döküntülerle seyreder, o yüzden iyi bir fizik muayene ile ayırt edilmelidir. Bu hastalık bazen salgınlar şeklinde de seyredebilir. Hem ağızdan damlacık yoluyla hem de yakın temasla bulaşabilir. En çok bulaşan yerler okul, kreş, otel ve havuz gibi toplu kullanılan alanlardır. Sıklık olarak da en çok 7 yaş altında görürüz, ama erişkinlerde bile karşımıza çıkabilir.
Çocuklar genelde enfeksiyonu kaptıktan sonra bir hafta kadar bulaştırıcıdır, ancak bir aya kadar solunum yollarında bu mikrop kalabilir. Ateş, boğaz ağrısı, tükürüğü yutamama, yemeyi reddetme, huzursuzluk, kusma, ishal ve tipik döküntüleri ile seyreder . Döküntüleri genelde kaşıntısızdır. Hastalık genel olarak hafif seyretmekle birlikte nadiren beyin, beyin zarı, kalp, pankreas ve akciğer gibi iç organları da tutup ağır seyredebilir. Bu durumda hastaneye yatarak takip etmek gerekir.
İlginç olarak bazı hastalarda enfeksiyonu atlattıktan birkaç hafta sonra tırnak ve parmaklarda soyulma, tırnak düşmesi karşımıza çıkan çok tipik bir bulgudur.
Peki nasıl korunabiliriz? Su ve sabunla sık el yıkama, basit hijyen önlemlerini alarak hem korunabilir hem bulaşı azaltırız. Özellikle toplu bulunan yerlerde çocukların kullandığı masa ve tüm yüzeyler dezenfekte edilirse, hasta olan bebeğinizin altını değiştirirken el temizliğine özen gösterirseniz bulaşma riskini azaltırız.
Eğer çocuğunuzun ateşi ve döküntüsü varsa, el ayak ve ağızda yoğunsa bu hastalığı yaşıyor olabilir. Hem teşhisin konması hem de ayırıcı tanı yapılması için mutlaka hekiminize başvurmanızda fayda var. Ayrıca hastalığın seyri sırasında da beslenme bozukluğu olursa ya da dirençli bir ateş olursa hastaneye yatışı da gerekebilir. Yine hekiminizle iletişim halinde olmanız gerekir .
Sağlıklı günler dilerim.